Cây mai vàng được trồng ta nước ta từ năm nào, thuộc thế kỷ nào?
Chúng tôi rất tiếc nuối là ko có trong tay tài liệu đáng tin cậy nào để giải đáp thỏa đáng được nghi vấn này. Chỉ biết một điều là cây mai vàng được trồng tại nước ta lâu đời rồi, và hàng nghìn đời nay ông cha ta đã xem màu vàng tươi tắn của hoa mai tượng trưng cho sự hưng vượng vượng, hạnh phúc và may mắn nên mới dùng hoa mai vào việc chưng cúng trên bàn thờ thánh sư trong dịp tết Nguyên đán, khi không với màu hoa mai nở. Cái tục lệ này vẫn còn truyền lại cho tới tận ngày nay.
=== >> Đánh giá phôi mai vàng sống được bao lâu
Chỉ những chi tiết ấy thôi cũng đủ cho ta thấy cây mai vàng được ông bà ta trồng trong khoảng lâu đời.
Do mai vàng là loài hoa quí, không chỉ quí bởi sắc vàng của hoa nhãi nhép, tươi tỉnh, mà trong Kinh Thi, bộ sách quí của Trung Hoa do đức Khổng Tử san định cũng khen là giống cây có tiết toá trong lành, hiên ngang tắm gió gội sương giữa trời băng giá, sánh ngang với tùng, bách. Triết lý của nho giáo xem mai mang khí phách quật cường của người anh hùng. Còn trong Lão giáo thì tôn mai lên hàng vũ trụ luận, cho là do khí âm dương kết hợp mà thành...
Cũng như chúng ta ngày nay, người xưa cũng rất ham trồng mai. Nhưng có đa dạng người muốn biết kỹ thuật trồng mai của người xưa có khác xa với cách trồng của người thời nay không? Đó là nghi vấn lý thú, chúng ta cộng Nhận định xem sao...
Cách trồng mai của người xưa:
Ngày xưa nước ta chuyên về nông nghiệp; tuy đất rộng người thưa, và tuy cây mai được xem là loài cây quí (hoa sử dụng vào việc thờ cúng) nhưng thực tế nó ko phải là giống cây lương thực như lúa, bắp, khoai, đậu nên ông bà chỉ sử dụng những khoảnh đất đầu thừa cuối thẹo trong vườn để trồng vào đấy một vài gốc mai vàng để tới tết có hoa chưng cúng khỏi phải đi xin người nào. Còn những thửa đất phì nhiêu thì họ dùng vào việc trồng lúa, bắp, khoai, đậu để có lương thực mà ăn.
đó là quan điểm đơn thuần nhưng mang tính thực tiễn, thực dụng chủ nghĩa của đại đa số người xưa. Họ là những người nghèo, vòng vèo năm đầu tắt mặt tối chân lấm tay bùn làm việc quần quật ở ngoài đồng để kiếm cái ăn. Năm nào thời tiết tiện lợi được mùa thì nhà nhà sung túc. Trái lại những năm bị thất bát thì nhà nhà đói kém, tới bữa củ khoai cũng không có... Cầm khá. Như vậy nên, khi nào người ta cũng dành đầu tiên lo đến cái ăn, cái mặc, thi thoảng có ai dám tơ tưởng đến thú ăn chơi.
Cây mai vàng được trồng với cách ấy thì sự sống mái ra sao đều phó mặc cho trời, ít ai chịu bỏ công sức ra coi sóc, tưới bón. Chỉ đến ngày rằm tháng Chạp - còn nửa tháng nửa đến tết, người ta mới vội vã ra chỗ trồng mai để làm việc trẩy lá cho cây mai trổ hoa đúng vào dịp tết.
tới ngày cận tết, người ta lại ra vườn chọn những cành mai sai hoa lớn nụ, cắt về cắm vào lộc bình rồi đặt lên bàn độc chưng cúng. Còn cây mai nào đẹp đẽ được bứng gốc cho vào chậu đặt cạnh bàn vẳng thiên hoặc đem vào phòng khách chưng tết. Sau tết, họ lại đem những cây mai này về nơi cũ trồng lại...
Thế nhưng, kế bên phần đông người nghèo lại có thiểu số những người dư ăn thừa để, những vị hưu quan, và cả những lão nông không còn sức khỏe để đảm nhận công tác đồng áng khó nhọc, thì họ lại có nhiều thời giờ rỗi rãi tìm tới thú điền viên là chơi kiểng cổ, để di dưỡng ý thức.
Chơi kiểng cổ là thú vui tao nhã, lành mạnh hợp với thị hiếu người cao tuổi. Giả dụ trước sân nhà có bày ra dăm ba cây kiểng cổ, lại do tay mình uốn sửa nên dáng nên hình thì còn gì ham thích hơn.
==== > tiến trình kỹ thuật chăm sóc mai vàng trong chậu
Do cây mai có thân gỗ, cành nhánh mềm mại dễ uốn, lại sống lâu năm không thua gì tùng, bách, kim quýt, sơn liễu, cần thăng... Nên dưới tài nghệ uốn sửa điêu luyện của người xưa dễ trở thành cây kiểng cổ trị giá.
Ngày xưa, đúng ra là trong khoảng sáu bảy thập niên trở về trước, tiên sư ta chưa hề biết đến nghệ thuật cắt tỉa, tháp ghép mà chỉ biết việc uốn sửa cây kiểng theo các thế đã định với mục tiêu là ngầm ký thác tâm can nguyện vọng sâu xa của mình vào ấy.
Việc sửa cành uốn thế cho cây mai tốn không ít công cu li vất vả, không thể làm nôn nóng trong một sáng một chiều mà thành, mà đòi hỏi người trồng phải có đức kiên nhẫn, nay uốn cành này, mai lại sửa cành khác... Có lúc cây mai đã già mà tác phẩm vẫn chưa hoàn thành!
Thế cây ra sao thì khuôn mẫu đã có sẵn, nhưng trị giá của việc uốn sửa cao thấp, đẹp xấu ra sao là tùy thuộc vào khả năng sáng tạo của mỗi người.
— > Nhận định kỹ thuật quấn rễ mai con
Trồng mai ko tốn công tưới nước mà bón phân cũng không. Điều này không có tức là người xưa ko biết về kỹ thuật trồng mai, mà là do họ quá bận bịu với chuyện cơm áo, ngay việc nuôi con chó giữ nhà, nuôi con gà lấy rứng tới bữa họ cũng cho ăn tí chút cầm chừng. Từ xưa đã có câu tục ngữ: “Cơm đâu cho no bụng chó, lúa đâu cho vừa diều gà”, nên phân chuồng ví như có dư thì họ cũng dành cho việc bón lúa, bón khoai,... Lo kiếm cái ăn trước mắt đã!